Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği’nin (IAOM) Avrasya Başkanlığını yürüten Türkiye, buğday, değirmencilik ve un sektörünün küresel oyuncularını İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde bir araya getirdi. IAOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, dünya buğday stok kullanım oranının 2016-2017 sezonundan bu yana yüzde 34 ile en düşük seviyede olduğuna dikkat çekti.

Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Bölge Başkanlığı tarafından İstanbul Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen II. IAOM Avrasya Konferansı ve Sergisinde buğdayda yaşanan stok düşüşüne dikkat çekildi.

IAOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy’un ev sahipliği yaptığı kongreye, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Bağcı, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, IAOM Dönem Başkanı Steve Matson, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen ve Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Haluk Tezcan'ın yanı sıra sektör temsilcileri katıldı. Kongre Hububat, un, makarna, bulgur ve yem üreticileri ile değirmen makinaları, paketleme gibi tedarikçi ve bayileri bir araya getirdi.

"Stok kullanım oranı yüzde 17'ye düştü"

Kongrenin açılış konuşmasını yapan IAOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, 2022 yılını 3 milyon 400 bin ton un ihracatıyla kapatan ve 2023 yılını 3 milyon 500 bin ton ihracatla kapatmaya hazırlanan Türkiye'nin, un ihracatında 9 yıldır dünya lideri olduğunu belirtti. Ulusoy konuşmasında, "Dünya buğday stok kullanım oranı 2016/17 sezonundan bu yana yüzde 34 ile en düşük seviyede. Üstelik dünyanın 265 milyon tonluk buğday stokunun yarısından fazlası, 135 milyon tonu Çin'in elinde. Stok kullanım oranı tarihte ilk kez yüzde 17'ye düşüyor. Çin hariç dünya, 2024 Haziran'ında bir sonraki hasat sezonuna sadece 2 aylık tüketime yetebilecek buğdayla girecek. TMO'nun Türkiye'de gerçekleştirdiği 10 milyon tonu geçen müdahale alımıyla hem üretimin sürdürülebilirliğini sağlamış hem de ilerleyen dönemlerde oluşabilecek risklere karşı güvenlik stoğu oluşturmuştur. NASA, hava koşullarının 2024 yılında daha da kötüleşeceğini, önümüzdeki yıllarda bugünkü sıcaklık rekorlarının bile aşılacağını söylüyor. Bu da buğday üretimini zorluyor. İklim değişikliğinin etkisi, sadece tarımsal üretimiyle sınırlı değil. Dünya deniz ticaretinin yüzde 6'sının gerçekleştiği Panama Kanalı'nda, su seviyesinin kuraklık nedeniyle düşmesi, geçiş kısıtlamalarının uygulanmasına sebep oldu. Lojistikte yaşanan problemler, gıda tedarik zincirini daha da zorluyor" dedi. 

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'ten teşekkür

Konuşmasında tahıl koridoruna da dikkat çeken Dr. Eren Günhan Ulusoy, "Ukrayna'da üretilen ürünlerin, dünya piyasalarına ulaştırılması, dünyanın arz talep dengesi için kritik önemde. Bu nedenle dünyanın gözü kulağı tahıl koridoruyla ilgili gelecek haberlerde. Tahıl koridorunun başlaması ve sürdürülmesi için Türkiye en başından itibaren büyük bir çaba sarf etti. 17 Temmuz'da askıya alınmış olsa da bizler de Avrasya bölgesindeki sektör paydaşları olarak, koridorun tekrar açılmasını destekliyoruz. Türkiye'nin ve Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan'ın çabalarıyla küresel gıda arz güvenliğinin sağlanması açısından önem taşıyan bu anlaşmanın devam edeceğini içtenlikle umuyoruz. Tahıl koridoru öncesi süreçte, sektör paydaşlarımız ile Ticaret Bakanlığımız ve Dış İşleri Bakanlığımız arasındaki kritik bilgi akışını sağlayarak, tedarik zincirinin devamlılığının sağlanması için destek olduk. Ülkemizin süreçteki rolünden dolayı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in kongremize ilettiği başarı dileklerini de sizinle paylaşmak istiyorum" diye konuştu. 

 “2023 rekoltede rekor sezonu oldu”

Toprak Mahsulleri Ofi si Genel Müdürü Ahmet Güldal: “Türkiye beklenenin aksine çok bereketli bir üretim sezonunu geride bıraktı. Buğdayda 20,5 milyon ton, arpada 8,5 milyon ton üretim beklentisi açıklandı ancak bu rakamın üzerinde bir üretimin söz konusu olduğunu görüyoruz. Hasat öncesinde TMO olarak hububat alım fi yatlarımızı açıkladık. Desteklemeler buğday ve arpa üretim alanlarını yüzde 10’a yakın artırdı. 600’den fazla alım noktasında günlük 200 bin ton ürünü depolarımıza aldık. Tarımla ilgili yeni bir plan hazırlanıyor ve bunda sona gelindi. Üretim planlaması ve sözleşmeli üretimle ilgili yasal altyapı tamamlandı. TMO alım kriterlerini artık bu doğrultuda belirleyecek. Hububatta yaptığımız yeni fi yatlandırma ile 7 milyon dekarın altına düşen ekim alanları yeniden bu rakamın üstüne çıktı” dedi. 

Matson: “İnsanlık için çalışıyoruz”

IAOM ABD Başkanı Steve Matson ise “IAOM olarak tüm insanlık için iyi gıdalar üretmek hedefi ile çalışıyoruz. Bu nedenle tüm dünyada iyi tarım için eğitimler veriyoruz. Gelecek hafta bu eğitimlerin Türkiye’deki ilkini Çorum’da düzenleyeceğiz. Türkiye’de yapılan bu özel etkinliğin sektörü daha iyi yerlere taşıyacağına inanıyorum” diye konuştu. 

Son 9 yıldır dünyanın un ihracat şampiyonu olan Türkiye, ihracattaki başarısıyla 1896 yılında ABD'de kurulan, ABD'de 10 bölgede, dünyada ise 4 kıtada direktörlüğü bulunan IAOM'un Avrasya Bölge Başkanlığı'nı 4 yıldır sürdürüyor. Toplam nüfusları 2 milyarı aşan ve toplam 7,1 trilyon dolar ekonomik büyüklüğü bulunan, 32 ülkeden oluşan dünya buğday üretiminin yüzde 30'unu ve dünya un ihracatının yüzde 59'unu temsil eden Avrasya Bölge Başkanlığı, dünyanın en büyük buğday üreticilerini ve un ihracatçılarını temsil ediyor. IAOM Avrasya'da yer alan ülkelerden Rusya, 87 milyon tonluk buğday üretimiyle dünyanın ilk 5 buğday üreticisinden biri olarak tek başına dünya buğdayının yüzde 10'unu ve Avrasya bölgesinin buğday üretiminin yüzde 30'unu temsil ediyor. Bu 32 ülke arasında 25 milyon tonla Ukrayna, 16 milyon tonla Kazakistan ve 19 milyon ton buğday üretimiyle Türkiye de yer alıyor.