Türkiye Hububat Konseyi (UHK) Meclis Başkanı Özkan Taşpınar, TUSAF çatısı altında Gaziantep’te düzenlenen Hasat Sonrası Genişletilmiş Sektör Değerlendirme Toplantısı’nda yaptığı sunumda Türkiye’nin tahıl üretimi, un sanayi ve ihracatına dair kapsamlı bir çerçeve çizdi. Taşpınar, küresel risklere dikkat çekerken, Türkiye’nin sahip olduğu potansiyel ve 2040’ta 30 milyon ton buğday üretimi hedefiyle birlikte önümüzdeki dönemde atılması gereken stratejik adımları vurguladı.

Özkan Taşpınar

Özkan Taşpınar, dünyanın karşı karşıya olduğu en kritik dört tehdidi gıda güvencesizliği ve su krizi, iklim değişikliği, gelir eşitsizliği ve jeopolitik gerilimler olarak sıraladı. Bu tehditlerin Türkiye’yi de doğrudan etkilediğini belirten Taşpınar, özellikle kuraklık ve ekstrem hava olaylarının Anadolu’daki buğday ve arpa üretiminde ciddi riskler yarattığını ifade etti.

2040’TA 30 MİLYON TON BUĞDAY ÜRETİMİ HEDEFİ

Türkiye’nin yıllık buğday üretimi 18–22 milyon ton aralığında dalgalanıyor. Sunumda paylaşılan verilere göre İç Anadolu ve Güneydoğu bölgeleri üretimde öne çıkarken, GAP ve Çukurova’da sulama yatırımları sayesinde verimlilikte %60’a varan artışlar sağlandı.

Türkiye’nin hektar başına buğday verimi 2.6 ton seviyesinde. Bu rakam dünya ortalamasının üzerinde olsa da AB’nin 5.8 ton/hektar veriminin oldukça gerisinde. Taşpınar, modern sulama ve yeni tohum çeşitleriyle verimlilikte %40’lık artış potansiyeli bulunduğuna dikkat çekti. Orta vadede (2025–2030) Türkiye’nin üretim kapasitesinin 25–28 milyon ton, uzun vadede (2040) ise 30 milyon ton düzeyine çıkarılmasının hedeflendiğini kaydetti.

UN İHRACATINDA BÜYÜME POTANSİYELİ

Taşpınar, Türkiye’nin 3 milyon tonu aşan un ihracatıyla dünya lideri olduğunun altını çizdi. 150’den fazla ülkeye yapılan ihracatla sektörün küresel pazarda %15 paya sahip olduğunu belirtti. Türkiye un sanayisinin başarısının sadece kapasiteye değil, yüksek kalite standartları, teknolojik altyapı ve stratejik coğrafi konuma dayandığını vurguladı. Türkiye’de kişi başına yıllık 210 kg buğday tüketildiğini hatırlatan Taşpınar, unun Türk gıda güvenliğinde stratejik rolüne dikkat çekti.

2030 VE 2040 VİZYONU

• 2030’a kadar un ihracatının 6 milyon tona çıkarılması
• 2040 hedefi olarak 8 milyon ton ihracat ve 4.5 milyar dolar gelir
• Sektörün, dijital tarım uygulamaları, Ar-Ge yatırımları ve iklim-akıllı üretim modelleri ile desteklenmesi

Taşpınar, “2030 yılına kadar 6 milyon ton ihracat hedefi ile sektörün büyüme potansiyeli yüksektir. Yeni pazarlar ve katma değerli ürünler bu büyümenin anahtarıdır,” dedi.

TARIMSAL GELECEĞİMİZ İÇİN STRATEJİK ÖNERİLER

• Kısa vadede: Su kullanım verimliliğini artıracak sulama altyapısı yatırımları
• Orta vadede: Dijital tarım ve hassas üretim teknolojilerinin yaygınlaştırılması
• Uzun vadede: Karbon-nötr ve sürdürülebilir tarım modellerine geçiş

Ayrıca yeni destekleme modelinde yapılan değişikliklerin üreticilerin ihtiyaçlarına göre şekillendirildiğini belirten Taşpınar, planlı üretim desteği, su kısıtı desteği, sertifikalı tohumluk ve organomineral gübre teşviklerinin sektörün geleceği açısından kritik olduğuna dikkat çekti.