“Novozymes olarak, daha sağlıklı bir yaşam için beslenme ve refahı artıran biyoçözümler aracılığıyla insanların yaşam kalitesini nasıl artırabileceğimizi araştırıyoruz. Bunun için gelişmiş bir protein üretim tesisine büyük yatırımlar yapıyoruz. Biyoçözümlerimiz tüketicilerin daha sağlıklı seçimler yapmasını destekliyor. Bunlara örnek olarak daha düşük şekerli ürünler, daha yüksek lifli süt, lezzetli tam buğday ekmeği, daha düşük antibiyotik seviyeleriyle üretilen etler ve trans yağ içermeyen margarinler verilebilir.”
Biyoçözümler alanında dünyanın önde gelen şirketlerinden biri olan Novozymes, her geçen gün kalabalıklaşan dünyada daha iyi yaşamlar için çalışmaya devam ediyor. İşletmelerin büyümesine, gezegenin kaynaklarının korunmasına ve hayatların daha iyi hale getirilmesine yardımcı olma sloganıyla faaliyet gösteren Novozymes yatırımlarına hız verdi. Bir asırdan fazladır Novozymes bünyesinde çeşitli alanlarda görev yapan Novozymes MEIA Bölge Başkanı Krishna Mohan Puvvada ile dünyada artan fiyatlar ve insanların yaşamlarına etkileri konusunda konuştuk. Mohan Puvvada, gıda fiyatlarındaki artıştan dolayı tüketici davranışlarında değişimlerin ortaya çıkmaya başladığını söylüyor.
Fiyat hassasiyeti ve satın alma gücünün kısıtlı olması tüketicilerin sağlık ve beslenme önceliklerini nasıl değiştiriyor?
Tüketici içgörülerini ve davranışlarını ele alırken öncelikle zorlayıcı faktörleri dikkate almak önemlidir. İklim değişikliği, bölgesel krizler, ekonomik zorluklar, küresel pandemi gibi faktörler, tüketicilerin önceliklerini değiştirebiliyor veya neyin daha öncelikli olduğunu muğlaklaştırabiliyor. Tüketici davranışlarını etkileyen en önemli küresel etken ise enflasyon. Günün sonunda sağlık ve beslenme konusunda, tüketiciler maliyet yükünü hissediyorlar.
Ürünlerin fiyatı artık hane halkı harcamalarını etkileyen 1 numaralı faktör haline geldi. Gelişmekte olan pazarlardaki enflasyonist ortam, satın alma gücünü kısıtladı. Tüketiciler fiyatlara daha duyarlı hale geldiler ve harcamalarını optimize etmek için kategoriler arasında seçim yapma ve kesme eğilimindeler.
Tüketiciler bugün, her zamankinden daha akıllı bir harcama stratejisi belirlemek zorunda çünkü ihtiyaçları olduğunu düşündükleri kategori sayısı hiç olmadığı kadar fazla. Harcamalarını optimum seviyede yapabilmek için kesinti ve kategoriler arası tercihte bulunmak zorundalar. Harcamalarında yaptıkları kesintiler, ürün kategorileri arasında eşitsiz olabiliyor ve bu da bazı kategorilerin değişen tüketici davranışlarına daha duyarlı hale gelmesine ve besin değerinde ödün verilmesine neden olabilir.
Örneğin; Ipsos hanehalkı araştırma verilerine göre, Türkiye’de 2023’ün ilk yarısında tüketiciler süt, et, yoğurt, peynir ve tereyağı gibi protein açısından zengin fakat aynı zamanda yüksek fiyatlı olan süt ürünleri kategorilerinde alımlarını azalttılar. Bunun yerine, bisküvi, kek, atıştırmalıklar, çikolata, buzlu çay, enerji içecekleri ve buzlu kahve gibi daha uygun fiyatlı ve kalori açısından zengin ürünlerin alımlarını artırdılar.
NielsenIQ’nun 2023 Yıl Ortası Tüketici Görünümü anketi, küresel tüketicilerin %34’ünün bu yıl mali olarak daha kötü durumda olduklarını belirttiğini gösteriyor. Küresel ortalamaya göre, Türkiye, Güney Afrika ve Mısır’daki tüketiciler kendilerini finansal açıdan daha az güvende hissediyorlar.
Tüketicilerin davranışlarının yükselen fiyatların oluşturduğu baskı altında değişmesi bekleniyor. NielsenIQ Tüketici Görünümü anketine göre, Ortadoğu ve Asya ülkelerindeki birçok tüketici evde daha fazla yemek pişirdiklerini, dışarıda daha az harcama yaptıklarını ve eğlenceye daha az harcadıklarını, giyim ve bakım gibi birçok isteğe bağlı harcama kategorisi arasında seçim yaptıklarını belirtiyor. Sağlık ve sağlıklı yaşam, harcamaları arasında en öncelikli alanlardan biri.
Fiyat duyarlılığı olan pazarlardaki sağlık ve sağlıklı yaşam konusundaki durum ve eğilimler nelerdir?
Obezite ve yetersiz beslenme bu konudaki iki temel yansımayı ortaya koyuyor. Ülkelerin farklı ekonomik durumları sağlık ve sağlıklı yaşam ile ilgili tüketici eğilimlerine de yansıyor.
Türkiye’de, vitamin ve mineral eksiklikleri ön planda. Okul öncesi çocukların %30’u kansızlıkla mücadele ederken üreme çağındaki kadınların da %30’u anemiktir. 5 yaş altındaki çocukların %1,7’si akut, %6’sı ise kronik olarak beslenme yetersizliği yaşamaktadır. Her yıl 3500 bebek folik asitle önlenebilecek NTD ile doğuyor. Türkiye her yıl gizli açlık nedeniyle GSYH’da 5 milyar Euro’nun üzerinde kayıp yaşıyor. Bu sorunların çözümü için unlu mamullere D vitamini ve folik asit eklenmesi gibi bazı önlemler alınıyor.
Suudi Arabistan’da yetersiz beslenme, obezite ile bir arada seyrediyor. Özellikle gençler ve kadınlar arasında yüksek kalorili, düşük besin içerikli gıdaların tüketimi nedeniyle obezite oranları önemli ölçüde artmış durumda. Buna karşın Suudi Gıda ve İlaç Dairesi önlem olarak, gıda üretiminde şeker, tuz ve yağ seviyelerini azaltmayı hedefleyen ‘Sağlıklı Gıda Düzenleme Stratejisi’ni benimsedi.
Birleşik Arap Emirlikleri’nde, işlenmiş gıda tüketiminin artması, obezite ve sağlık sorunlarına yol açıyor. Bu durumun yarattığı olumsuz etkileri önlemek için 2051 Ulusal Gıda Güvenliği Stratejisi, güvenli, besleyici ve yeterli gıdaya erişimle sıfır açlık hedefini benimseyerek işlenmiş gıda tüketimini azaltmayı amaçlıyor.
Tüketici eğilimlerine bakıldığında, insanların sağlığın bütünsel boyutunun giderek daha fazla farkına vardıkları ve çok yönlü refah ve sağlıklı yaşam ihtiyaçlarını karşılayan ürünler aradıkları açıkça görülüyor. Novozymes’in araştırmasına göre, tüketicilerin %50’si bağırsakları ve probiyotikleri sağlıkla çoklu boyutlar açısından ilişkilendirirken, bağırsakları ile bağışıklık arasında güçlü bir bağlantı olduğunu fark ediyor.
Nielsen’in 2023 yılında yaptığı araştırmaya göre; koruyucu ihtiyaçlar bir numaralı endişe olarak görülüyor. Sağlıklı yaşam markalarının ve ürün gamının büyümesi, tüketicilerin kendilerini veya ailelerini anlık sağlık risklerinden koruma isteği ile doğrudan bağlantılı. Örneğin, diyabetin artmasıyla, tüketicilerin gıdalardaki şeker içeriğine dikkat etmesi bağlantılı bir durum. Tüketiciler, aktif bir şekilde gıdayı tıp ve takviye olarak kullanıyorlar. Tüketici ürünleri satışlarını etkileyen en büyük diyet trendleri arasında kalp sağlığını destekleyen, bitkisel bazlı, düşük karbonhidratlı, laktoz ürünleri içermeyen ürünler yer alıyor.
Öte yandan, FMCG Gurus’un tüketici içgörülerine (2023) göre, EMEA’daki tüketicilerin %60’ı COVID-19 nedeniyle artan endişelerin etkisiyle son yıllarda sağlıklarına daha fazla önem vermeye başladı. Aynı çalışma, EMEA’daki tüketicilerin %67’sinin bağışıklıklarını iyileştirmek istediğini ve %83’ünün genel sağlıklarını iyileştirmeye odaklandığını ortaya koyuyor.
Dolayısıyla tüketiciler, uzun vadeli bir görüş benimseyerek ve bunu önceliklendirerek daha proaktif bir yaklaşım sergileme eğilimindeler. Ayrıca tüketicilerin premium ürünlerin fiyat açısından daha ulaşılabilir olması yönünde bir beklentisi bulunuyor. Bu alandaki ürün ve hizmetleri hem premium bir hale getirmek hem de uygun fiyat ile sunmak daha önemli bir hale geldi.
Novozymes ve biyoçözümleri tüketici beklentilerini karşılamada sektör temsilcilerini nasıl destekliyor?
Novozymes olarak, daha sağlıklı bir yaşam için beslenme ve refahı artıran biyoçözümler aracılığıyla insanların yaşam kalitesini nasıl artırabileceğimizi araştırıyoruz. Bunun için gelişmiş bir protein üretim tesisine büyük yatırımlar yapıyoruz.
Biyoteknoloji çözümleri beslenme içeriğini ve sağlığı geliştirebilir. Tüketiciler bugün, daha sade etiketler talep ediyor. Biyoçözümlerimiz, tüketicilerin daha sağlıklı seçimler yapmalarına destek oluyor. Daha düşük şeker, daha yüksek lifli süt, lezzetli tam buğday ekmeği, daha düşük antibiyotik düzeylerinde üretilen etler ve trans yağ içermeyen margarinler sadece bunlardan bazılarıdır.
Aynı zamanda, günlük yiyeceklerde oyun değiştiren sağlık faydalarını ortaya çıkarma potansiyeline sahiptirler. Örneğin, atıştırmalık barlara probiyotik eklemek mümkün. Probiyotiklerimiz, sağlık için geliştirdiğimiz takviyelerin merkezinde yer alıyor. Öte yandan lezzet ve doku, bitkisel gıdalarda önemli faktörlerdir. Biyoçözümlerimiz, acılık ve diğer istenmeyen tatlarla başa çıkmak için lezzet profillerini dönüştürüyor. Bitkisel süt alternatiflerinde ise biyoçözümlerimiz çözünürlüğü önemli ölçüde artırarak, daha tüketici dostu dokular sağlıyor ve tane hissini azaltıyor. Tüketiciler, bitkisel gıdalardan ve içeceklerden daha yüksek protein içeriği bekliyorlar. Ancak yüksek protein, genellikle tüketiciler açısından istenmeyen tatlarla sonuçlanabilir. Biyoçözümlerimiz, acılık giderme konusunda avantajlar sunarak gıdalarda daha fazla proteinin kilidini açabilir.
Son olarak, taze pişmiş ekmeğin kokusunu herkes sever. Tüketici açısından duyusal özellikler önemli bir rol oynuyor ve tüketicilerin %73’ü satın almadan önce ekmeği sıkıyor, %84’ü tekrar satın alma kararı verirken ekmeğin dokusuna dikkat ediyor. Fırıncılık sektöründe artan rekabet, müşterilerin memnun ve sadık kalmasını sağlamak için duyusal paneldeki tüm beklentilerin sunulmasını kaçınılmaz kılıyor. Bu aşamada biyoçözümlerimiz sayesinde, tüketici beklentileri ile uyumlu bir şekilde lezzetli, yumuşak ve elastik dokulu, iyileştirilmiş kabuk görünümü ve kırıntı yapısıyla ekmek kalitesini artırmak; daha temiz bir etiket sağlamak mümkün.
Novozymes olarak neredeyse her şey için bir biyolojik çözüm olduğunu biliyor, acil ihtiyaçları biyoçözümlerle karşılamak için tutkulu bir şekilde çalışıyoruz. Tüm dünyada 6.700’den fazla çalışanımız ile hayata geçirdiğimiz çalışmalar sayesinde 700’den fazla inovatif ürün ve çözüm geliştirdik ve 6.500’den fazla patent sahibiyiz. 140’tan fazla ülkede 30’dan fazla sektörde müşterilerimiz, her hafta milyarlarca insanın hayatını iyileştirmek, işlerini kurmak ve gezegeni sürdürmek için biyoçözümlerimizi kullanıyor. Küresel organizasyonumuz içerisinde Türkiye’nin konumu bizim için oldukça önemli. Türkiye’deki İnovasyon ve Teknoloji Merkezimiz sayesinde, yerel ihtiyaçlara, hammadde ve ürünlere yönelik biyoçözümler geliştiriyoruz.