Yüzölçümü açısından dünyanın en büyük beşinci, nüfus açısından en büyük altıncısı ve ekonomik olarak da dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesi Brezilya, geniş yelpazedeki tarım ürünlerinin önde gelen bir üreticisi, müşterisi ve ihracatçısı konumunda. Dünyanın en büyük tarım merkezlerinden biri. Brezilya ekonomisinin itici gücü endüstriyel tarım. Brezilya aynı zamanda, bisküvi, makarna, sanayileşmiş ekmek ve kek kategorileri için lider küresel oyunculardan biridir. Ülkenin Ekmek ve Unlu Mamüller segmentindeki geliri 2019’da 17.580 milyon dolar olarak hedeflenmektedir. Pazarın yıllık %4.6 oranında büyümesi bekleniyor.   

Türkiye’de daha çok futbolcuları ile bilinen Brezilya aslında yüzölçümü açısından dünyanın en büyük beşinci ülkesi olduğu gibi güney yarım kürenin en büyük ülkesidir. 206 milyon kişinin yaşadığı bu ülke, dünyanın en büyük dokuzuncu ekonomisidir. Aralarında Arjantin, Paraguay, Uruguay ve Venezüella’nın olduğu ve Bolivya, Şili, Kolombiya, Ekvador, Peru, Guyana ve Surinam ile özel ilişkilere sahip 301 milyonluk bir pazara hitap eden Mercosur ticaret bloğunun da giriş kapısı durumdadır. Brezilya’nın muazzam bir iç büyüme potansiyeli, geniş bir endüstriyel temeli ve çeşitlendirilmiş bir ekonomisi var. Brezilya, gelişmekte olan ülkeler arasında öncü pozisyonda. BRICS üyesi olan Brezilya, çok sayıda uluslararası şirket tarafından küresel iş dünyasının önemli bir pazarı olarak görülmektedir.

Brezilya, bisküvi, makarna, sanayileşmiş ekmek ve kek kategorileri için lider küresel oyunculardan biridir. Ülkenin Ekmek ve Unlu Mamüller segmentindeki geliri 2019’da 17.580 milyon dolar olarak hedeflenmektedir. Pazarın yıllık %4.6 oranında büyümesi bekleniyor. Küresel gelirlerin çoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde karşılanıyor. Ülkede kişi başı ortalama unlu mamül tüketimi 2019 yılı için 21.6 kilogram olarak hesaplanıyor. Brezilya Bisküvi, Makarna ve Endüstriyel Ekmek ve Pasta Üreticileri Birliği (ABIMAPI) verilerine göre Günümüzde 5 kıtada 120’den fazla ülkeye tahıl bazlı paketlenmiş gıda tedarik eden yurtdışında 30’dan fazla Brezilya markası var.

Brezilya Bisküvi, Makarna ve Endüstriyel Ekmek ve Pasta Üreticileri Birliği (ABIMAPI) Başkanı Claudio Zanão, bütün olumsuzluklara rağmen sektörün 2018 yılında istikrarlı bir ivme gösterdiğini söylüyor. Sektörün Brezilya’daki çatı kuruluşu olan ABIMAPI’nın 2018 Değerlendirme Raporuna göre son yıllarda karşılaşılan ekonomik sıkıntılara rağmen 2018’de ABIMAPI Gıda Sepeti hem toplam kazanç 26,6 milyar R$ (Brezilya para birimi cinsinden ‘reais’) hem de satış rakamları 2.5 milyon ton civarında oluştu. Bu rakamlar ABIMAPI gıda sepetinin 2017’ye göre daha istikrarlı kaldığını gösteriyor.

Her iki göstergenin de 2019’da ortalama yüzde 3 oranında artmasını beklediklerini ifade eden Claudio Zanão, bu yıl için daha olumlu bir uluslararası senaryoları olduğunu belirtti: “Geçtiğimiz yıl, beş kıtada 120 ülkeye toplamda 136.6 milyon dolarlık ve 71 bin 700 tonluk ürün satışı gerçekleştirdik. 2017 ile kıyaslayınca sırasıyla yüzde 6 ve 11’lik artış anlamına geliyor” dedi. Derneğin raporuna göre sektör ile ilgili gerçekleşmeler ve beklentiler şöyle:

BİSKÜVİDE TÜKETİM DÜŞÜYOR Nielsen danışmanlık firmasına göre, “Bisküvi sektörü 2018’i istikrarlı bir performansla sonlandırdı, gelirlerde yüzde 0.5 ve satış hacminde yüzde 0.8’lik hafif bir düşüş kaydetti.” Ayrıca araştırmada, özellikle düşük fiyatlar ve daha büyük paketlerin taşıdığına daha iyi fayda-maliyet oranı algısı nedeniyle donut talebinde bir canlanma görülüyor. Son dönemdeki bir diğer önemli nokta ise, katma değeri yüksek, belirli bir niş alanın büyümesiydi: Çerezler, özellikle market raflarında kendisin yer bulan yeni markaların artışına dayanıyor.

Brezilya’nın temel yiyecek sepetinde bisküviler özel bir yere sahiptir, çünkü kalitesi ve fiyatı evlerde neredeyse tam nüfuzunu haklı çıkarmaktadır. Endüstri de talebi artırmak için sürekli yeni ürünler piyasaya sürmeye ve portföyleri ve ambalaj sunumlarını çeşitlendirmek için yeni fırsatlar aramaya odaklanmış durumdadır. Bu senaryo, bisküvi sanayisinin elde ettiği hali hazırdaki istikrarı açıklamaktadır.

Kazançlara gelecek olursak, 2018’de kayıt edilen R$ 14.3 milyarlık bakiye, bir önceki yıla göre yüzde 0.5’lik bir düşüş anlamına gelmektedir. Satış hacmi 1.15 milyon ton olarak gerçekleşirken bu da yüzde 0.8’lik bir düşüş demektir. Resme daha geniş bir açıdan bakıldığında, 2018’de 5.5 kilogram olarak tahmin edilen kişi başına bisküvi tüketimi de, 2017’ye göre yüzde 1.5 düştü.

Bisküvi sektörü sodyumun, şekerin ve trans yağ içeriklerinin düşürülmesi gibi kamu sağlığı şartlarına uyum sağlarken sağlıklı gıda ürünleri için daha fazla para ödemeye istekli artan müşteri kitlesine hizmet etmek adına bisküvilere değer katma ve lif, tahıl ve mineral ekleme yoluna gitti.

MAKARNA SANAYİSİ, 2018 YILINDA R$ 6.2 MİLYARLIK KAZANÇ ELDE ETTİ Danışmanlık firması Nielsen’e göre, makarna gıda kategorisi 2018’de gelirde ve satış hacminde yüzde 1.3’lık artış gösterdi. Bu sonuçlar, 2015 krizinden sonra ortaya çıkmaya başlayan ve üç yıl sonra etkileri görülmeye başlayan tüketici alışkanlıklarındaki değişimlerin doğrudan bir sonucu olan düşük birim fiyatlarının ortaya çıkmasıyla büyüme gösteren hazır makarna ürünleri tarafından yönlendiriliyor.

Makro planda, makarna endüstrisinin kazancı ve satış hacmi 2018 yılında yüzde 1.3 arttı. Toplamda R$ 6.2 milyar ile 916,000 tona çıktı. Düşük satın alım gücünün neticesi olarak, uygun fiyatlı hazır makarna ürünlerinin gelirlerinde yüzde 7’lik bir artış ile yaklaşık R$ 1.9 milyara ulaşırken, satış hacmi yüzde 3.6 artışla 127.000 tona çıktı. Makarna sektörü için diğer bir heyecan verici unsur, geçen yıl kişi başına tüketim yüzde 0.5’lik bir artış göstererek 4.39 kilograma çıktı. Bu durum kriz öncesi gösterge seviyelerinin kademeli olarak toparlandığını gösteriyor.

2018’den bu yana iyileşmekte olan Brezilya ekonomisinin, makarna pazarındaki etkisi biraz acı. Bir yandan, tüketim rasyonelleşmesi, düşük katkı değerine sahip ucuz ürünler arasından satışı önceleyerek bu kategorinin kazancındaki ivmeyi dengeliyor. Diğer yandan da sıkı ev bütçesi, yükselen gurme trendiyle birleştiğinde tüketicileri kendi yemeklerini pişirmeleri için teşvik ederken dışarıda yemek yeme önünde bir engel oluşturdu.

2018’de yayımlanan “A Mesa dos Brasileiros” (Brezilyalılar Masası) adlı Fiesp / Ciesp araştırmasına göre, ankete katılanların yüzde 74’ü krizin son birkaç ayında evde daha fazla yemek pişirmeye başladıklarını belirtti. Bu, makarna sektörünün daha da fazla ivme kazanması için büyük bir fırsat teşkil ediyor. Brezilya, 1 milyon tonu aşan üretim miktarıyla İtalya ve ABD’den sonra dünyanın üçüncü büyük makarna üreticisi durumundadır. Brezilya’nın makarna sektörü, 1990’lı yıllardan sonra yapılan yatırımlar sonucunda, üretim kapasitesi 1.4 milyon tonun üzerine çıkmıştır. Ülkede birçok çeşidi üretilen makarna için “macarrão” kelimesi kullanılıyor. Sektördeki birçok üretici, makarna ile birlikte un, kek, kurabiye gibi unlu mamulleri de üretmektedir. Pişirilmiş ve tüketime hazır makarna da sunulan ürünler arasındadır.

SANAYİLEŞMİŞ EKMEK VE KEK ENDÜSTRİSİ Nielsen’in araştırmasında, “Ekmek sektörü satış hacminde 2018’i yüzde 0,7’lik hafif bir düşüşle kapatırken, tek porsiyonlar da dahil olmak üzere endüstriyel kek sektörü sırasıyla yüzde 2,2 ve yüzde 1,9 aralığında büyüyen pozitif bir denge gösterdi” denildi.

Araştırmaya göre, endüstriyel ekmeklerde ölçülen düşüş, küçük yuvarlak ekmek alanında daha güçlü hissedilmişti. Bir yandan, sandviç ekmeği son dönemde istikrarını korurken kabuklu ve ekşi hamur mayalı somunlara artan talep görüldü. Diğer bir önemli nokta, endüstriyel Fransız ekmeğinin yükselişi oldu. Fakat bunlar sanayi sektörünün hâlâ ihmal edilebilir bir bölümünü temsil ediyor.

Genel olarak, iki ürün kategorisinin geliri 2018’de 6,1 milyar dolar civarındaydı. Bunlar 2017 rakamlarına göre yüzde 2,2’lik bir artış demektir. Satış hacmine gelince, yaklaşık 435 bin ton satıldı, önceki dengeye kıyasla yüzde 0.4’lük bir azalma oldu. 2018 yılında, endüstriyel ekmek - dengenin çoğunu oluşturuyordu - 401 bin tona yakın satış ile R$ 5.2 milyar gelir elde etti. Kek kategorisinde, 2018’de yaklaşık R$ 875.500 milyonluk ciro, önceki yıla göre yüzde 5.7 artış anlamına gelirken 34 bin ton aralığındaki satış hacmi yüzde 2.2’lik bir artışı gösteriyor.

2018 yılında sanayi ekmeğinin kişi başına tüketimi yüzde 1,4 azalarak 1,92 kg’ye geriledi. Panetoneye olan talep özellikle kayda değerdi. Bu ürün Brezilya’daki evlerin yüzde 53’üne girmiş durumdadır. Kasım 2017 ile Ocak 2018 arasında bu alandaki ciro R$ 600 milyon olurken satış 39 bin oldu; yıldan yıla yüzde 13 daha yüksek bir hacim anlamına geliyor.

Tüm gıda endüstrisi için referans olan kalite, fiyat ve sağlık üçlüsü endüstriyel ekmek portföyündeki yeniliklere ve gelişmelere rehberlik ederken bu üçlünün ardından pratiklik ve uzun raf ömrü geliyor. Kantar Worldpanel’in araştırmasına göre, Brezilya pazarında sanayileşmiş ekmek ürünleri kolaylıkları ve raf ömrünün uzaması nedeniyle büyüyor. ABD’de geçen yüzyılda icat edilen ve 1930’lardan bu yana ticari ölçekte üretilen sandviç ekmeği, bu kategorideki satış hacminin neredeyse yüzde 73.6’sına hakimken bu oran hamburger ekmeği (yüzde 10.8) ile sosis ekmeği ve yuvarlak ekmeğin (sırasıyla yüzde 9.1 ve yüzde 2.6) çok önünde yer alıyor.

İHRACAT YÜZDE 6 ARTTI Beş kıtadaki 90 civarında varış noktası 2018’de toplam 136.6 milyon dolar gelir getirirken satış hacmini de 71 bin 700 tona çıkardı (sırasıyla, 2017 yılına göre yüzde 6 ve yüzde 11’lik bir artış demek). Bu rakamlar, ABIMAPI’ye bağlı 54 endüstrinin tümü için dış ticarette önemli bir artış olduğunu doğrulamaktadır. Çapraz referanslandırılmış veriler, Brezilya’nın bisküvi, makarna, endüstriyel ekmek ve kek kategorilerinde ABIMAPI iş ortaklarının payının 2015’te yüzde 43 iken 2018 yılında yüzde 78’ye ulaştığını gösteriyor. Bu, sektör ve APEX için büyük bir başarıdır. İhracattaki bu olumlu performans, üreticilerin iç pazardaki gücünü de yansıtıyor. Brezilya şu anda sanayileşmiş ekmek ve kek perakende satışlarında 7. sırada ve dünya çapında bisküvi ve makarna üreticisi ve tüketicisi olarak 3. sırada yer almaktadır.