Uluslararası piyasalarda bitkisel yağlar, süt ürünleri ve et fiyatlarındaki artış, tahıl ve şeker fiyatlarındaki düşüşü fazlasıyla telafi etti.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) yayınladığı rapora göre, bitkisel yağlar, süt ürünleri ve etin uluslararası fiyatlarındaki artış, dünya gıda emtia fiyatlarının gösterge endeksinin Mart ayında yüzde 1,1 artarak yedi ay sonra ilk kez yükselmesine neden oldu.
Dünya çapında ticareti yapılan bir dizi gıda emtiasının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mart ayında ortalama 118,3 puan olurken, bir yıl önceki değerine göre yüzde 7,7 düşüş gösterdi.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Mart ayındaki artışa öncülük ederek Şubat ayına göre yüzde 8,0 yükseldi ve palmiye, soya, ayçiçeği ve kolza yağı fiyatlarının yükselmesiyle son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Uluslararası palm yağı fiyatları, önde gelen üretici ülkelerde mevsimsel olarak düşen üretimler ve Güneydoğu Asya'daki güçlü iç talep nedeniyle artarken, soya yağı fiyatları, özellikle Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde biyoyakıt sektöründen gelen güçlü taleple son yılların en düşük seviyelerinden toparlandı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, dünya peynir ve tereyağı fiyatlarındaki yükselişin öncülüğünde Şubat ayına göre yüzde 2,9 artarak üst üste altıncı ayda da artış gösterdi.
FAO Et Fiyat Endeksi de kümes hayvanları, domuz ve büyükbaş hayvan etleri için uluslararası fiyatların artmasıyla bir önceki aya göre yüzde 1,7 yükseldi.
Buna karşılık FAO Tahıl Fiyat Endeksi yüzde 2,6 gerileyerek Mart 2023 değerinin ortalama yüzde 20 altında kaldı. Bu düşüşte, Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri arasında devam eden güçlü ihracat rekabeti (Çin tarafından iptal edilen alımlarla vurgulanan) nedeniyle azalan küresel buğday ihracat fiyatları etkili oldu. Mısır ihracat fiyatları kısmen Ukrayna'daki lojistik zorluklar nedeniyle Mart ayında yükselirken, FAO Pirinç Fiyat Endeksi küresel ithalat talebinin azalması nedeniyle yüzde 1,7 oranında geriledi.
FAO Şeker Fiyat Endeksi Şubat ayına göre yüzde 5,4 gerilerken, bu düşüşte Hindistan'da 2023/24 şeker üretim tahmininin yukarı yönlü revize edilmesi ve Tayland'da hasat hızının artması etkili oldu.
Dünya hububat üretimi 2023/24'te artacak
FAO ayrıca yeni bir Tahıl Arz ve Talep Özeti yayınlayarak 2023/24 dünya tahıl üretimi tahminini 2 841 milyon tona yükseltti ve mısır, pirinç ve buğday üretiminin artacağı beklentisini paylaştı.
Küresel tahıl kullanımı 2023/24 döneminde, 2022/23 seviyesine göre yüzde 1,3 artışla 2 828 milyon ton olarak belirlendi. Dünya tahıl stoklarının 2024 sezonunu 894 milyon tonla kapatacağı tahmin edilirken, bu rakam yılbaşına göre yüzde 2,3'lük bir artışa işaret ediyor ve dünya genelinde tahıl stoklarının kullanım oranının yüzde 31,0 olacağını gösteriyor.
Dünya hububat ticaretinin 2023/24 sezonunda bir önceki yıla göre yüzde 1,7 artarak 485 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. İri taneli tahıllarda uluslararası ticaretin 2022/23'ten itibaren genişlemesi beklenirken, buğday ve pirinç ticaretinin muhtemelen daralacağı öngörülüyor.
FAO ayrıca 2024 yılı küresel buğday üretimi tahminini de değiştirerek 2023 yılına göre yüzde 1,0 artışla 796 milyon ton olarak belirledi.
İri taneli tahıllar için ekim kuzey yarımkürede yakında başlarken, ekvatorun güneyinde hasat çoktan başladı. Arjantin'in 2023'te kuraklıktan etkilenen üretiminin ardından toparlanması beklenirken, Brezilya ve Güney Afrika'da daha düşük üretim bekleniyor.