Glutensiz Gıda Pazarının büyüklüğü, 2018 yılında dünya genelinde 7,4 milyar doları geçti ve 2026’ya kadar yıllık %9,4’lük bileşik büyüme oranını yakalaması bekleniyor. Global Market Insights’ın raporuna göre Glutensiz Gıda Pazarı, 2026’da bu pazarın büyüklüğü 15 milyar doları aşacak.

Kunal Ahuja Kıdemli Araştırma Yöneticisi Global Market Insights

Glutensiz ürünler; yulaf, buğday, çavdar, arpa ve tritikale gibi tahıllarda bulunan gluten proteinini içermez. Pizza, atıştırmalık, fırınlanmış ürünler, şekerlemeler, tuzlu hamur işleri, makarna, ekmek, çikolata ve kruvasan gibi ürünlerin hazırlanmasında kullanılırlar. Glutensiz beslenme, özellikle çölyak hastaları ya da sindirim sistemleri hassas insanlar için çok önemlidir. Bu durum da glutensiz gıda sanayi trendlerini desteklemektedir. Gluten alerjisine ve sindirim sorunlarına sahip olan kişilerin sağlık durumlarını destekleme konusunda, glutensiz ürünler fayda sağlamaktadır.

Glutensiz hazır yemekler ve bebek mamalarına yönelik talepler, bu pazarın daha da büyümesine katkı sağlayacaktır. Kolayca sindirilebilen ve düşük kalorili yemekler yönelik giderek artan talep, glutensiz gıda ürünlerinin kullanılmasını teşvik edecektir. Metabolizma hızını artırması ve vücuttaki yağ profilini iyileştirmesi gibi faydaları dolayısıyla, hazır yemeklerde yaygın şekilde kullanılmaktadır.

Makarna ve erişte (noodles) gibi pişirmeye hazır yiyeceklerin üretilmesinde yulaf ve kinoa yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu durum, yulaf ve kinoanın; protein, flavonoid ve aminoasitler bakımından zengin olmasından dolayı genel sağlığa yaptığı katkıdan kaynaklanmaktadır. Glutensiz gıdalar ayrıca, doymamış yağların sindirimine yardımcı olarak kalp-damar sağlığına da katkı sağlamaktadır.

Yulaf ve arpadan yapılan glutensiz bebek mamaları; sağlıklı içeriklere yönelik artan farkındalık ve anne babaların giderek daha dikkatli davranması sayesinde piyasada giderek daha fazla kabul görmektedir. Sindirim sistemleri zayıf ve hassas olan bebekler için hazırlanan glutensiz tahıl ürünleri hızlı sindirimi sağlamakta ve kusmayı engellemektedir.

Unlu mamüller için geliştirilen glutensiz hammadde alternatiflerinin kullanılması, ürünlerdeki yağ oranını azaltırken, sağlıklı sindirimi ve metabolizma hızını desteklemekte, kolesterol ve vücut yağ profilini olumlu yönde etkilemektedir. Glutensiz diyetlerin iştah açması gibi potansiyel faydalarından dolayı, yiyecek içecek üreticileri portföylerine glutensiz ve yağsız alternatifleri de eklemektedir.

Glutensiz diyetler; sindirim sistemi flora ve faunasında sağlıklı propagasyonu desteklemekte, gastrointestinal rahatsızlıkları ve reflüyü azaltmakta ve sağlıklı şekilde kilo vermeye yardımcı olmaktadır. Metabolizma hızını artırması ve doymuş ve trans yağların sindirimini desteklemesinden dolayı; kardiyovasküler hastalıklar, sindirim sistemi rahatsızlıkları ve diyabet riskini azaltmaktadır.

Avrupa Birliği, gıda ürünlerinin bileşimi ve etiketlenmesi ile ilgili 41/2009 numaralı bir tüzük yayınlamıştır. Buna göre; gıda sektöründe çok düşük gluten oranına sahip olduğu belirtilen ve buğday, arpa, yulaf ve çavdar içeren ürünlerde gluten oranı 100 mg/kg olmalıdır.

Glutensiz gıda ürünlerinin dağıtımında marketler kilit rol oynayacak Glutensiz gıda endüstrisi için dağıtım kanalları; marketler, otel ve restoranlar, eğitim enstitüleri, uzmanlaşmış hizmet veren işletmeler ile hastaneler ve eczaneler olarak sıralanmaktadır. Üreticilerin şehirlerde maksimum sayıda müşteriye ulaşması için market ve bakkallar önemli rol oynamaktadır. Daha kolay ulaşılabilen küçük marketlere müşterilerin giderek daha fazla ilgi göstermesi, bu tür işletmelerin ürün dağıtımında oynadığı rolü de giderek daha aktif hale getirmektedir.

Ürünlerin tadına bakmaya izin verilmesi ve marketlere asılan afiş ve posterler; toplu alışverişlere ve ihtiyaç yerine zevk için yapılan satın alma davranışlarını artırmaktadır. İnovatif reklamlar da müşterilerin glutensiz gıda ürünlerine yönelik algılarını değiştirmektedir.

Glutensiz ürünler piyasası; unlu mamuller, bebek mamaları, hazır yemekler, tahıl ve atıştırmalıklar, pizza ve makarna ile tuzlu atıştırmalıklar olarak segmentlere ayrılmaktadır. Glutensiz içeriklerle hazırlanan ve sindirimi kolay olan şekerli ve tuzlu atıştırmalıklar; fazladan karbonhidrat ve kalori almayı engellemekte, vücuda detoks etkisi yapmakta ve kaslarda yağlanmaya engel olmaktadır.

Baklagiller, yulaf ve arpadan yapılan glutensiz atıştırmalıklar, piyasadaki glutenli benzerlerine göre daha gevrek bir yapıya sahiptir. Bu tür ürünler; kavurma, fırınlama ve derin dondurucuda saklama gibi çeşitli yöntemlere de uygundur. Glutensiz cipsler daha hafif ve gevrektir. Sindirimi daha kolay olan bu ürünler, piyasadaki vejetaryen olan ya da olmayan ürünleri içeriğine dahil edilebilmektedir.

Doğal içerikler ve koruyucuların kullanıldığı glutensiz atıştırmalıklar, geleneksel muadillerine göre daha sağlıklı ve besleyicidir. Bu ürünler ayrıca, zeytinyağı ve ayçiçek yağı gibi daha sağlıklı olan glutensiz yağlarda kızartılmakta, sindirim sistemindeki asitlerin aşırı şekilde salgılanmasına neden olmadığından da reflü, irritasyon ve mide yanması gibi sorunlara yol açmamaktadır.

Avrupa’da çölyak hastalığı ve sindirim bozukluklarında görülen artış, glutensiz gıda tüketiminin başlıca sebebi Kuzey Amerika, Avrupa, Asya Pasifik, Latin Amerika, Ortadoğu ve Afrika bölgelerini kapsayan glutensiz gıda piyasası raporuna göre; Avrupa’da bu ürünlere yönelik talepte 2026’ya kadar yüzde 9,6 oranında artış bekleniyor. Gluten içermeyen yiyeceklerin yer aldığı diyetler, çölyak hastaları ve sindirim sorunlarından muzdarip kişilere öneriliyor. Zira bu tür ürünler, gastrik sıvıların aktif hale gelmesini sağlarken; midede yanma ve şişkinliği engelleyerek sindirim sistemi sağlığını desteklemektedir.

Avrupa’da glutensiz içerikler; atıştırmalıklar, unlu mamüller, baklava ve sandviç ekmeği gibi ürünlerin hazırlanmasında kullanılmaktadır. Bu alternatif ürünler, benzerleriyle aynı tat ve yapıda olmakla birlikte düşük yoğunluklu lipoprotein ve kalorileri daha az içermekte ve günlük metabolik faaliyetlerin düzenlenmesine yardımcı olmaktadır.

Obeziteyle mücadeleyi ve kardiyovasküler hastalıklardan ölüm oranını azaltmayı hedefleyen inisiyatifler, üreticilerin glutensiz ve vegan seçeneklere yönelmesini sağlamaktadır. Üreticiler, gluten seviyelerini %0 seviyesine çekerek piyasada daha avantajlı bir konum elde etmek için yüksek kalitede damıtma tekniklerini kullanmaktadır.

Glutensiz pizza ve makarna ürünlerinin Kuzey Amerika ve Avrupa’da önemli oranda pazar payı kazanması da beklenmektedir.

Pizza & makarna; Kuzey Amerika ve Avrupa’da en popüler yemekler arasında yer almakta ve günlük beslenmede önemli bir rol oynamaktadır. Arpa ve kinoa kullanılan glutensiz pizza alternatifleri, yüksek protein ve antioksidan oranı ve kolayca sindirilebilen yapısı sebebiyle giderek daha popüler hale gelmektedir. Tüketicilerin sağlıklı beslenme konusunda giderek daha fazla bilinçlenmesiyle sağlıklı alternatiflere olan talebi artması, glutensiz gıda piyasasına da destek olacaktır.

Yulaf, arpa ya da kinoadan yapılan glutensiz makarna çeşitleri; düşük sodyum ve kolesterol oranları, folik asit ve kompleks karbonhidratlar bakımından zengin olması dolayısıyla çeşitli faydalara sahiptir. Düşük glisemi endeksinden dolayı kan şekerini düzenleyen bu ürünler; diyabet ve obezite riskini azaltmaktadır. Dengeli ve sağlıklı beslenme eğiliminin artması, pazar payını da olumlu etkileyebilir.

Glutensiz ürünlerin otel ve restoran piyasasına penetrasyonunda artış Harcanabilir gelirdeki artış sayesinde dışarıda yeme ya da eve yemek sipariş etme alışkanlıklarının artması; otel ve restoranlardan yapılan tüketimi de artırabilir. Örneğin Pizza Hut, 206’da iki farklı glutensiz pizza çeşidi üretmeye başladı. Bu pizzalar; yulaf, glutensiz peynir ve diğer malzemelerle hazırlanmaktadır.

Otel ve restoranlar, alerji temelli rahatsızlıklara ve hassas sindirim sistemine sahip müşterileri çekebilmek için popüler yemeklerin glutensiz alternatiflerini sunmaktadır. Çeşitli restoran zincirleri; glutensiz, organik, GDO’lu ürün içermeyen ve sağlıklı yemekler sunmak için operasyonlara başlamıştır.

Glutene bağlı gıda alerjisi vakalarının artması, ABD’de talebi artıracak ABD’de glutensiz gıda pazarının büyüklüğü 2018’de 940 milyon doları aştı ve 2026 yılı sonuna kadar da önemli bir büyüme kaydetmesi bekleniyor. Glutensiz alternatifler, alerji sorunları yaşayan insanlar için gıda sektöründe daha geniş bir yer elde etmeye başladı.

Günlük beslenme şekillerinin değişmesi ve fast food tüketiminin artmasından kaynaklanan gıda alerjisi vakalarındaki artış, light ve glutensiz ürünlerin pazar payını artırabilir. Glutensiz gıdalar genellikle Japon eriştesi, fırınlanmış kıtırlar ve makarna gibi yaygın olarak tüketilen yemek ve atıştırmalıkların alternatif muadillerinde kullanılmaktadır. Üreticiler, çeşitli glutensiz ve organik kaynakları kullanarak hazırladıkları gıda ürünleriyle müşteri çekmeyi hedeflemektedir.

Ürün portföyünü artırmak için yeni ürünlerin geliştirilmesi ve sektördeki oyuncular arasında işbirliği, en önemli büyüme stratejisini oluşturmaya devam ediyor

Global glutensiz gıda endüstrisinde pazar payına sahip olan önemli şirketler arasında; Seitz Glutenfrei, Dr. Schar AG, Kellogg’s Company, General Mills, Glutafin, True Foods, Boulder Brands, Hero Group AG, CEREALTO, Silky Yay Foods, Prima Foods ve Wheafree yer almaktadır. Bu şirketler, ürün portföyünü çeşitlendirmek ve piyasada rekabet gücü kazanmak için yeni ürünler ve stratejik işbirlikleri geliştirmektedir.

CEREALTO, 2018 yılının Mart ayında; kinoa ve yulaf ezmesi gibi daha sağlıklı tahıllar kullanarak, B1 vitamini bakımından zengin ve glutensiz bisküvileri piyasaya sürdü. Bu ürünler, İngiltere’de Sainsbury ve ABD’de HEB de dahil olmak üzere büyük perakendeciler aracılığıyla dağıtılmaktadır.

Boulders Brands, 2016 yılının Ocak ayında, iki farklı glutensiz pizza çeşidi üretmek için Pizza Hut ile işbirliği yaptı. Udi ve Pizza Hut markalarıyla satışa sunulacak olan pepperoni ve peynirli olan bu pizzalar; Gluten İntoleransı Grubu’nca onaylanmış prosedürler kullanılarak hazırlanacak ve bu tür ürünler ilk kez bir pizza restoranları zincirinde satılacak.

London Food Corporation, 2019 yılının Ekim ayında, glutensiz tahıl ve gıda üreten İngiltere merkezli Big Oz firmasını satın aldı. Şirket; kahvaltı gevrekleri, puf börekler, yulaf lapası ve granola üretmektedir. Bu satın alma, şirketin sağlıklı gıda segmentine yönelmesini ve ürün portföyünü çeşitlendirmesini sağlayacaktır. Şirket, pazar payını artırmayı ve ihracat operasyonlarını çeşitlendirmeyi hedeflemektedir.

Glutensiz gıda talebini artıran başlıca faktörler nelerdir? Sağlıklı yeme alışkanlıklarını yönelik tüketici eğilimlerinin artması ve glutensiz gıdanın potansiyel faydalarına yönelik artan farkındalık, bu sektöre yönelik talebi desteklemektedir.

Avrupa’da glutensiz gıda piyasası önümüzdeki birkaç yıl içinde ne kadar büyüyecek? GMI’ın tahminlerine göre Avrupa’da glutensiz gıda endüstrisi, 2019-2026 yılları arasında yıllık yüzde 9,6 oranında bileşik büyüme oranı yakalayacak.

Dünya genelinde glutensiz gıda endüstrisinin önde gelen oyuncuları kimlerdir? Seitz Glutenfrei, Dr. Schar AG, Kellogg’s Company, General Mills, Glutafin, True Foods, Boulder Brands, Hero Group AG, CEREALTO, Silky Yay Foods, Prima Foods ve Wheafree şirketleri global piysalarda faaliyet gösteren önemli oyuncular arasında yer almaktadır.