2025/26 sezonunda küresel buğday üretiminin %0,3 artışla 800,1 milyon tona ulaşması bekleniyor. Ancak bu sınırlı artışa rağmen, dünya buğday stoklarının %2,2 azalarak 310 milyon tona düşeceği ve son dört yılın en düşük seviyesine ineceği öngörülüyor. Küresel buğday ticaretinin ise %3,8 artışla 200,6 milyon tona çıkarak önceki sezondaki daralmayı kısmen telafi etmesi bekleniyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO), 12 Haziran’da yayımladığı Food Outlook (Gıda Görünümü) Raporu’na göre, 2025/26 sezonunda küresel buğday piyasasında sınırlı üretim artışına rağmen talepte ve ticarette toparlanma bekleniyor. Ancak düşen stoklar ve süregelen ticaret politikası belirsizlikleri, piyasa üzerinde risk oluşturmaya devam ediyor.

Dünya gıda piyasalarına ilişkin detaylı analizlerin yer aldığı rapora göre, küresel buğday üretiminin 2025 yılında 800,1 milyon ton seviyesine ulaşması bekleniyor. Bu miktar, bir önceki yıla kıyasla %1’in altında sınırlı bir artış anlamına geliyor. Artışın başlıca kaynağı, Avrupa Birliği’nde hava koşullarındaki toparlanmanın etkisiyle %13’lük artışla 135,3 milyon tona ulaşması beklenen üretim olacak.

Hindistan’da, artan fiyat teşvikleriyle genişleyen ekim alanları sayesinde üretimin rekor seviye olan 115,4 milyon tona ulaşması bekleniyor. Arjantin’de, elverişli hava koşulları ve cazip iç fiyatların etkisiyle ekim alanlarının genişlemesi, üretimin %11 artarak 20,5 milyon tona yükselmesini sağlayabilir.

Birleşik Krallık’ta, 2024’teki aşırı yağışlara kıyasla daha uygun hava koşullarının etkisiyle üretimin beş yıllık ortalamaya yaklaşması bekleniyor (13 milyon ton). Rusya’da ise üretim alanlarının daralması ve sezon başındaki olumsuz hava koşullarına rağmen son dönemde iyileşen hava şartları sayesinde sınırlı da olsa artış öngörülüyor (83,5 milyon ton).

Bu artışlar, başta Avustralya, Kazakistan, İran, Pakistan ve Ukrayna olmak üzere birçok önemli üretici ülkedeki düşüşleri dengeleyebilir. Avustralya’da, daralan kâr marjları ve ürün rotasyonu gereksinimleri nedeniyle ekim alanlarında azalma ve verim düşüşü öngörülüyor (30,5 milyon ton); bu nedenle üretimin 30,5 milyon tona gerilemesi bekleniyor. İran ve Yakın Doğu genelinde süregelen kuraklık, Pakistan’da ise yetersiz yağışlar ve zayıf fiyat teşvikleri nedeniyle %11’lik üretim düşüşü öngörülüyor (27,9 milyon ton). Ukrayna’da devam eden çatışma ortamı ve olumsuz hava koşulları da üretimi aşağı çekiyor (19,5 milyon ton).

BUĞDAY TÜKETİMİ ARTIYOR

2025/26 sezonunda küresel buğday kullanımının %1,3 artarak 805,4 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu artışın başlıca kalemleri şunlar:

• Hayvan yemi kullanımı: Özellikle Çin’deki artışla birlikte %2,3 (3,6 milyon ton) yükselmesi bekleniyor.
• Gıda tüketimi: %0,7 (3,9 milyon ton) artışla kişi başı yıllık 66,6 kg seviyesinde sabit kalması öngörülüyor.
• Sanayi, tohum ve hasat sonrası kayıplar gibi diğer kullanımlar: Özellikle ABD’deki büyümeyle birlikte %2,7 (2,5 milyon ton) artış gösterecek.

KÜRESEL BUĞDAY STOKLARI SON 4 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNE İNECEK 

Küresel buğday stoklarının, 2025/26 sezonu sonunda %2,2 (6,8 milyon ton) azalarak 310 milyon tona düşmesi öngörülüyor. Bu seviye, 2021/22 sezonundan bu yana görülen en düşük stok düzeyi olacak. En büyük stok düşüşünün Rusya’da (%24’e yakın) yaşanması beklenirken, Arjantin, Avustralya, AB, İran, Endonezya, Meksika, Pakistan ve Ukrayna gibi ülkelerde de düşüş öngörülüyor.

Küresel stok/kullanım oranı, 2024/25 sezonundaki %39,3’ten %38,1’e gerileyecek. Bu oran, beş yıllık ortalamanın (%38,7) altına düşse de hâlâ rahat arz koşullarını yansıtıyor. Ancak başlıca ihracatçıların kapanış stoku ile toplam kullanım (iç tüketim + ihracat) arasındaki oran %20,4’ten %17,0’ye düşecek. Bu düşüşte en büyük pay Rusya, AB ve Arjantin’e ait.

BUĞDAY FİYATLARI ZAYIF SEYREDİYOR, ANCAK TALEP ARTIŞIYLA DESTEK BULABİLİR

2024/25 sezonunda uluslararası buğday fiyatları genel olarak istikrarlı seyretse de sezon içinde dalgalanmalar görüldü. Düşük ithalat talebi fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluştururken, özellikle Rusya’da azalan arz ve sezon başında bazı üretici ülkelerdeki hava koşulları endişeleri fiyatları yukarı itti.

Mayıs 2025 itibarıyla, uluslararası buğday fiyatları yıllık bazda %10,5, beş yıllık ortalamaya göre ise %27,3 oranında düşük seyrediyor. Chicago Board of Trade (CBOT)’da işlem gören Eylül vadeli yumuşak kırmızı kış buğdayı fiyatları 201 USD/ton ile geçen yıla kıyasla %20,1 daha düşük gerçekleşti.

FAO’ya göre, 2025/26 sezonunda kullanımın ve ithalat talebinin artması, stokların ise azalması buğday fiyatlarını kısmen destekleyebilir. Ancak ticaret politikalarındaki belirsizlikler, piyasa duyarlılığını zayıflatmaya devam ediyor.

KÜRESEL BUĞDAY TİCARETİ ASYA TALEBİYLE TOPARLANIYOR

2024/25 sezonunda %7,8 oranında düşen küresel buğday ticaretinin, 2025/26’da %3,8 artarak 200,6 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Bu artış, 2023/24 sezonundaki 209,6 milyon tonluk rekor seviyenin altında kalacak olsa da kısmi bir toparlanmayı yansıtıyor.

Toparlanmanın itici gücü, başta Çin ve Türkiye olmak üzere Asya’daki %16,4’lük (14,9 milyon ton) ithalat artışı olacak. Çin’de yem kullanımının artması, Türkiye’de ise daha düşük rekolte ithalatı tetikleyecek. Ayrıca Endonezya, İran, Irak, Pakistan ve Suriye gibi ülkelerde de ithalatın artması bekleniyor.

Avrupa kıtasında, özellikle Avrupa Birliği’nde, artan üretim nedeniyle ithalatın %35,2 (5,4 milyon ton) azalması öngörülüyor. Birleşik Krallık da benzer şekilde ithalatını düşürecek.

Afrika ve Latin Amerika & Karayipler bölgelerinde de ithalat düşüşü bekleniyor. Afrika’da özellikle Angola ve Mısır, Latin Amerika’da ise Brezilya bu düşüşe öncülük ediyor. Brezilya, ithalatta Meksika ile aynı seviyeye gerileyerek liderliğini kaybedecek.

İhracat cephesinde, 2025/26’da artışın başlıca kaynakları Rusya ve Avrupa Birliği olacak. 2024/25’te arz sıkıntıları nedeniyle ihracatı sınırlanan AB’nin, toparlanan üretimle yeniden güçlü satış yapması bekleniyor. Rusya, daha ılımlı üretim artışına rağmen yine de dünyanın en büyük buğday ihracatçısı konumunu koruyacak. Arjantin de büyük rekolte sayesinde ihracatını artıracak. Buna karşılık Avustralya, Kanada ve Ukrayna’nın ihracatında küçük düşüşler; Kazakistan ve ABD’nin ihracatında ise stabil seyir öngörülüyor.