“Ekmek her şeyin başıdır” deyişinin hayat bulduğu ülkede çok farklı çeşitlerde üretim yapılıyor. Üretimine onlarca insanın katkı verdiği ekmek Rusya’da en fazla tüketilen gıdaların başında yer alıyor. Bu kültüre göre hayatta her şey toz duman olabilir, para tükenebilir, özel hayatta işler ters gidebilir ancak evde ekmek varsa henüz her şey yitirilmiş değildir. 

FIRINCILIK ÜRÜNLERİ Unlu mamuller özellikle ekmek Rusya’da temel ihtiyaç ürünü olarak görülüyor. Öyle ki, Ruslar dünya da en çok ekmek tüketen milletlerden biri olarak biliniyor. Ancak son yıllarda dünya genelinde yükselişe geçen sağlıklı tüketim alışkanlıkları bu ülkede de genel olarak kalorisi yüksek ürünlerden oluşan unlu mamullere talebin bir miktar azalmasına neden oluyor. Bir Rus günlük menüsünde ekmeğe her geçen yıl daha az yer vermeye başlıyor. Ancak mevsimler de tüketimi etkiliyor. Yazın azalan ekmek tüketimi kış aylarında tekrar yükselişe geçiyor. Türk, Arap, Çin ve Fransız mutfaklarından etkilenen Rus Mutfağı, çeşitlilik açısından çok zengindir. Değişik etnik grupların yaşadığı Rusya’da mutfak bölgelere ve etnik gruplara göre değişkenlik gösterir. Ülke yüzölçümünün çok geniş olması nedeniyle eskiden, özellikle kışın ulaşım zor olduğu için, bölgeler arası yemek kültürü değişimi hızlı olamamış. Rusya’nın karakteristik bir özelliği halkını teşkil eden grupların kendi geleneksel alışkanlıklarını ve kültürlerini korumuş olmalarıdır.

Rusya, Türkiye ve Almanya’dan sonra yıllık kişi başı 80 kilo ile dünyada en çok ekmek tüketen ülkeler arasında bulunuyor. Rusya’da çavdar unu yoğun, ekşi mayalı, siyah ekmekler yapılır. Ekmeklerin yapılışında farklı ekşi maya türleriyle değişik aromalar elde edilir. Rusya’da bir deyiş vardır: “Ekmek her şeyin başıdır” Her konuda sıkıntı yaşanabilir, işler kötüye gidebilir ama evde yiyecek bir parça ekmek varsa her şey yoluna girecektir denilir. Rusya’da diğer ülkelere kıyasla fırıncılıkta daha çok kadınlar çalışır. Rus ekmekleri Alman ekmeklerine çok benzer.

Euromonitor tarafından ‘doymuş bir piyasa’ olarak nitelendirilen Rus unlu mamuller piyasasının 2019 yılına kadar yüzde 2 kadarlık bir büyüme göstereceği tahmin ediliyor. Söz konusu artış, tüketicinin geleneksel ürünlerden çok paketlenmiş, kaliteli ve üst sınıf ürünlere rağbet etmesinden kaynaklanıyor. Bu durum dünya genelinde unlu mamullerde güçlendirilmiş, sağlıklı ve diyet ürünlere olan taleple de paralellik gösteriyor.

Rus ekmekleriyle Doğu Avrupa ülkelerinin ekmekleri birbirlerine benzerler. Rusya’da çok değişik türlerde ekmek yapılır. Ancak en popüler olanı, Borodinsky ve Karavaydır. Borodinsky ekmeği çavdar unundan yapılması nedeniyle şeker hastalarının tercihi olmaktadır. Yapımı daha çok tava ekmeği yapımına benzer. Karavay’ın dış görüntüsü, genelde yuvarlak ve büyük olur. Üzerinde hiçbir bezeme olmaz.

MAKARNA SEKTÖRÜ TÜRKİYE’Yİ CEZBEDİYOR Son yıllarda Rusya’da makarnaya olan ilgi artıyor. Makarna piyasası hacim ve değer olarak büyüyor. Bunun iki sebebi var. Birincisi, makarnanın maliyetinin fazla olmaması, ikincisi ise İtalyan mutfağının ülkedeki popülerliğinin her geçen gün artması. Ülkede sayıları hızla artan İtalyan restoranları ana akım medyada da kendine sık sık yer bulabiliyor. Bu durum ise Rus halkının makarnaya bakışını köklü bir şekilde değiştiriyor. Makarna burada artık bir yan yemek olarak değil İtalyan tarzı bir ana yemek olarak algılanmaya başlıyor.

Ancak her şeye rağmen geleneksel olarak makarna tüketen toplumlara kıyasla Rusya bu ürünü çok daha az tüketiyor. Uluslararası Makarna Örgütü’nün (IPO) yayınladığı 2014 istatistiklerine göre, makarna şampiyonu İtalya’da ortalama bir kişi yılda 25,3 kg makarna tüketirken bu rakam ikinci sırada bulunan Tunus’ta 16 kg olarak gerçekleşiyor. 13. sırada bulunan Rusların yıllık makarna tüketimi ise şimdilik 8 kg olarak hesaplanıyor.

Üretim söz konusu olduğunda ise Rusya kendine daha yukarılarda yer buluyor. IPO’nun 2015 yılı araştırmasına göre yine zirvede yer alan İtalya yılda 3 milyon 246 bin ton makarna üretirken, ABD 2 milyon tonla ikinci sırada yer alıyor. Listede kendine beşinci sırada yer bulan Rusya’nın yıllık makarna üretim miktarı ise 1 milyon 83 bin ton.

Makarna ihracatında ilk sıralarda bulunan Türkiye’nin yakın markajındaki en önemli hedef pazarlarımızdan birisi Rusya. Ülkenin yüklü miktarda 140-150 milyon dolar civarında makarna ithalatı söz konusu. Türkiye’ye komşu olması ve son dönemde iki ülke arasındaki iyi ilişkilerin de etkisiyle bu pazar Türk firmalarının iştahını kabartıyor. Bu yüzden ülkede düzenlenen gıda fuarlarına Türk şirketleri çok büyük ilgi gösteriyor. Birçok fuarda Türk şirketlerinin stantları İtalyan firmaları geçiyor. Önceki yıllarda ürün tanıtım guruplarının bu pazarda yaptığı etkinlikler kalite ve fiyat avantajıyla ön plana çıkan Türk makarnasına olan ilgiyi de artırdı.

BİSKÜVİDE YENİLİK YAPAN ÖNE GEÇER Food market internet sitesinin araştırmasına göre bir Rus yılda ortalama 4,5 kilogram kadar bisküvi tüketiyor. Araştırma kırsal bölgelerle kıyaslandığında şehirlerin bisküviye talebinin daha fazla olduğunu gösteriyor. Kırsal bölgelerin yıllık ortalama tüketimi 2,5 kg iken şehirlerde ise rakam, 9.8 kilogram olarak öne çıkıyor. Rus bisküvi sektöründe taşınması ve depolanması daha kolay olan paketlenmiş ürünlere olan talep artıyor. Euromonitor’un verdiği rakamlara göre Rus bisküvi piyasası 2014 yılında yüzde 14’lük bir büyüme gösterdi.

Uluslararası dev şirketlerin büyük rağbet gösterdiği Rusya bisküvi pazarının önümüzdeki dönemde daha da büyümesi bekleniyor. Özellikle, yeni tatlar, kaplama ve dolgulardaki çeşitliliğin satışları artıracağı ve daha fazla yenilik ile pazarın destekleneceği ifade ediliyor. Bisküvi, Rusya’da çok popüler olan çayla birlikte tüketilen en popüler ürünlerden biridir. Artan bir eğilimin bu geleneği derinleştireceği ve yenilikçi ürünlere olan talebi güçlendirmesi bekleniyor.